Trends in autopsie 2022

Het totaal aantal dieren dat vorig jaar onderzocht werd, vertoont een lichte daling ten opzichte van 2021 maar blijft in de lijn van de vorige jaren. Zo werden o.a. meer dan 3.100 foetussen rundvee en bijna 160 foetussen van schapen en geiten onderworpen aan een lijkschouwing, dankzij de financiële steun van het FAVV in het kader van het abortusprotocol, waarbij de nadruk ligt op monstername voor verder onderzoek.

In Tabel 1 wordt een overzicht gegeven van het aantal autopsieverslagen (zonder abortusprotocol) per diersoort en per motief. Deze omvatten de lijkschouwingen in het kader van algemene diagnostiek, Veepeiler, epidemiologische bewaking... Hierbij wordt een uitgebreide lijkschouwing uitgevoerd door een dierenarts veterinaire pathologie. Op basis van de aangeleverde anamnese en de vaststellingen bij lijkschouwing worden gepaste monsternames en aanvullende onderzoeken uitgevoerd.

Tabel 1: Overzicht autopsieverslagen in 2022 (uitgezonderd abortusprotocol) per diersoort en per motief

Onderzochte diersoorten:

• Herkauwers + kameelachtigen = rund, schaap, geit, alpaca, bizon, (dam)hert
• Pluimvee = alle pluimvee + vogels (duif, eend, emoe, fazant, gans, kalkoen, kanarie, kip, kwartel, meerkoet, parelhoen, pauw, struisvogel, volièrevogel en zwaan)
• Pelsdieren = konijn + (pampa) haas
• Paardachtigen = paard + pony
• Kleine huisdieren = hond + kat

Ten opzichte van 2021 werden er over de diersoorten (uitgezonderd pluimvee en pelsdieren) heen minder autopsies uitgevoerd. Voor de meeste diersoorten is deze daling minimaal. De grootste dalingen in aantal dossiers situeren zich bij de abortusdossiers rundvee en varkens onder het motief verhoogde waakzaamheid (meer info hierover in het volledige trends-verslag bij de respectievelijke diersoort).

De dossiers met als motief verhoogde waakzaamheid kaderen in de bewaking van aangifteplichtige ziektes. Bij herkauwers was dit voor dieren verdacht van IBR (Infectieuze Boviene Rhinotracheïtis) en bij pluimvee voor aviaire influenza (AI) of Newcastle Disease (NCD). Vanaf half september 2018 was het motief verhoogde waakzaamheid ook van toepassing bij varkens, voor de Afrikaanse Varkenspest (AVP). Bij dieren die onder dit motief werden aangeleverd, werd een pool van organen (milt, nier, mesenteriale lymfeknoop en tonsil) bemonsterd voor een PCR-test naar AVP. Vanaf 1 juli 2022 is de financiering hiervoor aangepast en wordt onderzoek op kadavers in het kader van AVP niet langer vergoed door het FAVV.

In onderstaande twee grafieken wordt een overzicht gegeven van het aantal uitgevoerde lijkschouwingen en respectievelijk het aantal onderzochte dieren over de laatste vijf jaren heen. Deze grafieken zijn verschillend aangezien er bij groepsdiagnostiek meerdere dieren kunnen worden opgenomen in één autopsieverslag. De dossiers van het abortusprotocol werden in deze grafieken niet opgenomen.

De laatste jaren zagen we een geleidelijke stijging van het aantal autopsieverslagen, terwijl het aantal onderzochte dieren gelijk bleef. Maar sinds juli 2022 is er een duidelijke terugval. De stijging die we zagen vanaf de tweede helft van 2020 en in 2021, was toe te wijzen aan een piek in de varkensdiagnostiek. Naar aanleiding van de detectie in ons land van Afrikaanse Varkenspest (AVP) bij everzwijnen in september 2018, was het immers verplicht om varkens voor de start van een behandeling te onderzoeken op AVP. In juli 2022 werd deze regelgeving gewijzigd. Ten opzichte van 2021 zien we dan ook vanaf de tweede helft van 2022 een sterke daling van het aantal autopsieverslagen met 27% en een daling van het aantal dieren met 25%.

In het Activiteitenverslag autopsie algemene trends 2022 worden de trends van de laatste vijf jaar per diersoortgroep meer gedetailleerd besproken.