Hoe verhoog je het comfort van je pluimvee bij hoge temperaturen?
Tijdens warme dagen hebben dieren moeite om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Door je pluimvee goed te beschermen tegen aanhoudende hitte, bevorder je zowel hun welzijn als hun productiviteit. Daarom delen we graag enkele praktische tips om hen tijdens warme periodes extra comfort te bieden. Maatregelen zoals het optimaliseren van het stalklimaat, kunnen helpen om de negatieve gevolgen van hittestress te beperken.
Waarom zijn hoge temperaturen een risico?
Hittegolven komen niet alleen vaker voor, ze duren ook langer. Bovendien zien we in België een jaarlijkse toename van het aantal tropische dagen (meer dan 30 °C) en zomerdagen (meer dan 25 °C). Bij een omgevingstemperatuur van 18 tot 21 °C kan pluimvee zijn lichaamstemperatuur relatief gemakkelijk op peil houden. Stijgt de temperatuur, dan wordt het voor de dieren steeds moeilijker om overtollige warmte kwijt te raken, wat leidt tot hittestress.

Wat zijn de gevolgen van hittestress op de productieresultaten?
Hittestress kan bij pluimvee een brede waaier aan negatieve effecten veroorzaken. Enkele mogelijke gevolgen zijn:
- Verminderde immuniteit en weerstand.
Hittestress onderdrukt het immuunsysteem, waardoor dieren vatbaarder worden voor ziekten. - Veranderd gedrag.
Typische stresssignalen zijn hijgen, gespreide vleugels en een verandering in activiteit. - Verhoogde wateropname en verminderde voeropname.
Bij hogere temperaturen drinken dieren meer, maar eten ze minder. Vanaf een omgevingstemperatuur boven de 32 °C daalt de voeropname met ongeveer 5% per extra graad. - Negatieve impact op de darmgezondheid.
De darmbarrière verzwakt, de samenstelling van de darmmicrobiota verandert en de vertering verloopt minder efficiënt. - Verminderde productie.
Hittestress leidt tot een lagere dagelijkse groei, verminderde vlees- en eikwaliteit, een daling van het legpercentage en een verhoogde sterfte. - Toegenomen stress.
Zowel lang- als kortdurende blootstelling aan hitte verhoogt het algemene stressniveau van de dieren.
Wat kun je doen om hittestress te voorkomen?
Gebruik niet alleen meettoestellen, maar observeer ook het pluimvee zelf. Dieren die het te warm hebben zullen hijgen, keeltrillingen vertonen of de vleugels van het lichaam houden.
1. Optimaliseer het stalklimaat.
- Gebruik een vernevelsysteem.
Een goed afgesteld vernevelsysteem zorgt voor verkoeling in de stal. Laat het systeem fijn vernevelen, zonder druppelvorming, om nat strooisel te vermijden. Vernevel idealiter elk uur gedurende twee minuten. - Controleer de relatieve luchtvochtigheid.
Houd hierbij de vuistregel aan: Relatieve luchtvochtigheid (%) + staltemperatuur (°C) = ongeveer 90. Schakel bij onweer of toenemende buitenshuisvochtigheid de verneveling pas uit als die hoge luchtvochtigheid langer dan een dag inhoudt. - Zorg voor een gesloten stal.
Houd deuren en poorten gesloten om de onderdruk en daarmee de ventilatie niet te verstoren. Ook spleten in deuren of muren kunnen de luchtstroom ernstig beïnvloeden. Met rookproeven maak je de luchtstromen in de stal zichtbaar, zodat je deze kan optimaliseren vóór de warmere dagen aanbreken. - Gebruik ventilatoren.
Ventilatoren bevorderen een goede luchtcirculatie en zorgen voor een koelend effect bij de dieren.
2. Verminder de bezettingsdichtheid.
Een lagere bezettingsgraad vermindert de hittestress. Dit kan bijvoorbeeld door het vroeger slachten van dieren of door gedeeltelijk uitladen.
3. Pas het lichtschema aan.
Verminder de lichtintensiteit tijdens de warmste uren van de dag om de activiteit van de dieren en daarmee de warmteproductie te beperken. Houd hierbij steeds rekening met het geldende wettelijke kader.
4. Voorzie voldoende drinkwater.
Controleer regelmatig of alle dieren toegang hebben tot schoon en fris drinkwater. Overweeg het toevoegen van vitaminen, mineralen of andere supplementen aan het drinkwater om de weerstand te ondersteunen.
5. Pas voederstrategieën aan.
- Voederaanpassingen.
Een aangepaste voedersamenstelling kan helpen tijdens warme periodes, bijvoorbeeld door het eiwitgehalte te verlagen en het vetgehalte te verhogen (vetten leveren energie zonder extra warmteproductie). - Supplementen.
Additieven zoals antioxidanten, vitaminen, pro- en prebiotica en aminozuren kunnen een positief effect hebben op de weerstand en darmgezondheid tijdens hittestress.
>>> Bronnen:
- Naga Raja Kumari K en Narendra Nath D, Ameliorative measures to counter heat stress in poultry, World’s Poultry Science Journal, Vol 74, maart 2018.
- Pluimveeloket (2025). COOLCHICKS: De Vlaamse pluimveesector voorzien van een hitte-actieplan voor behoud van optimale gezondheid en welzijn van hun pluimvee.