Hoe verhoog je het comfort van je rundvee bij hoge temperaturen?
Tijdens warme dagen hebben dieren moeite om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Door je runderen goed te beschermen tegen aanhoudende hitte, bevorder je zowel hun welzijn als hun productiviteit. Daarom delen we graag enkele praktische tips om hen tijdens warme periodes extra comfort te bieden.
Waarom zijn hoge temperaturen een risico?
Hittegolven komen niet alleen vaker voor, ze duren ook langer. Bovendien zien we in België een jaarlijkse toename van het aantal tropische dagen (meer dan 30 °C) en zomerdagen (meer dan 25 °C). De optimale omgevingstemperatuur voor volwassen runderen ligt tussen -5 °C en 18 °C. Zodra de temperatuur boven de 20 °C stijgt en de luchtvochtigheid tussen de 60 en 80 % ligt, lopen runderen het risico op hittestress. Dit betekent dat hun lichaam extra energie moet verbruiken om af te koelen. Bij nog hogere temperaturen en luchtvochtigheid kan dit leiden tot gezondheidsproblemen en verminderde prestaties. Tijdig ingrijpen door het afkoelingsproces te ondersteunen is dan cruciaal.
Hittestress herkennen: waarop letten?
Runderen met hittestress vertonen vaak de volgende signalen:
- Ze zoeken de schaduw op en staan meer recht omdat ze zo hun warmte makkelijker kwijt kunnen;
- Ze verzamelen bij drinkplaatsen omdat ze meer willen drinken;
- Ze ademen sneller;
- Ze worden trager;
- Ze eten minder met mogelijk pensverzuring tot gevolg;
- Ze produceren minder melk en hebben een hoger risico op uierontstekingen en klauwaandoeningen.
Wat kun je doen om hittestress te voorkomen?
- Zorg voor voldoende schaduw op de weide.
Plaats eenvoudige, schaduwrijke schuilhokken en hang schaduwdoeken op. Onderzoek van het ILVO toonde de positieve effecten van deze doeken aan. - Plant snelgroeiende boomsoorten.
Volgens de klimaatvoorspellingen zullen we steeds vaker te maken hebben met warme, droge zomers. Het aanplanten van bomen loont daarom op lange termijn. Het is een relatief goedkope, maar zeer efficiënte manier om schaduw te voorzien. - Overweeg om dieren tijdelijk op stal te zetten.
Bij warme temperaturen is het klimaat van de stal vaak aangenamer dan op de weide. Zet daarom de dieren op stal tijdens de warmste momenten van de dag. Blijft het de hele dag warm, laat de dieren dan enkel ’s nachts op de weide. - Zorg voor verkoeling in de stal.
Optimaliseer de natuurlijke en/of mechanische ventilatie (via ventilatoren) in de stal. Het besproeien van daken met water kan de temperatuur in de stal significant doen dalen. Werk hiervoor met een vernevelsysteem om een rechtstreeks afkoelend effect te hebben op de dieren. Let er wel op dat de dieren niet te nat worden. - Zorg voor voldoende drinkwater.
Een volwassen melkgevend rund drinkt in normale omstandigheden en afhankelijk van haar productieniveau 80 tot 150 liter water per dag. Als de temperaturen boven de 25°C uitstijgen, drinken koeien 30 tot 40% meer dan gewoonlijk. Zorg daarom voor voldoende drinkwaterpunten met proper water, zowel in de stal als op de weide. De ideale temperatuur van het drinkwater is ongeveer 18 °C. - Pas het voederregime aan.
Voeder kleinere porties verdeeld over meerdere momenten, om broei te vermijden. Voeder bij voorkeur tijdens koelere periodes (bijvoorbeeld ’s avonds). - Besteed extra aandacht aan hoogdrachtige dieren.