Kalvergriep in Vlaanderen: letterlijk en figuurlijk in beeld
Verschillende rundveebedrijven werden ook de voorbije winter met kalvergriep geconfronteerd. Heel wat van hen brachten monsters binnen voor onderzoek door de Griepbarometer. Uit die resultaten krijgt de Vlaamse rundveesector goed zicht op welke ziekteverwekkers veel gedetecteerd werden en wanneer. Luchtwegaandoeningen bij kalveren blijven een belangrijk aandachtspunt op het rundveebedrijf. Ook PneumoNEE, een VLAIO-project van de vakgroep inwendige ziekten van de Gentse Faculteit Diergeneeskunde en DGZ, had onlangs aandacht voor deze ziekte in een aantal webinars. Wat zijn de details van het Griepbarometer onderzoek en hoe breng je de problematiek van luchtwegaandoeningen op je bedrijf in beeld?
Resultaten onderzoek Griepbarometer seizoen 2020 - 2021
Afgelopen winter (1 december 2020 t.e.m. 28 februari 2021) stuurden 164 bedrijven monsters (neusswabs of longspoelsels) binnen voor het onderzoekspakket van Griepbarometer. Dit pakket omvat een PCR-onderzoek naar de 7 meest voorkomende oorzaken van kalvergriep, aangevuld met bacteriologisch onderzoek.
Onderstaande tabel vergelijkt het percentage monsters waarin de ziektekiem (virus en bacterie) afgelopen winter gedetecteerd werd ten opzichte van de gemiddelde resultaten van de Griepbarometer van de afgelopen 5 jaar.
|
ZIEKTEKIEM |
WINTER 2020-2021 |
GEMIDDELDE | EVOLUTIE |
| Coronavirus | 18,5% | 22% | subtiele afname |
| PI3-virus | 7,9% | 5,8% | subtiele toename |
| RSV | 46,5% | 23,8% | duidelijke winterpiek |
| Histophilus somnus | 23,8% | 28% | subtiele afname |
| Mannheimia haemolytica | 38,6% | 38,1% | stabiel |
| Mycoplasma bovis | 22,8% | 30,5% | stabiel |
| Pasteurella multocida | 85,1% | 77% | stabiel |
Vooral virale infecties zoals RSV (Respiratoir Syncytieel Virus) zijn seizoensgebonden. Zoals elk jaar was er ook deze winter een piek op te merken in RSV-uitbraken (zie figuur hieronder). En net als in 2020 piekte de RSV epidemie dit jaar in januari, maar was ze iets groter. In februari zwakte de epidemie sterk af en de prognose is dat ze eind maart zo goed als verdwenen zal zijn.
Figuur: Evolutie van aantal positieve uitbraken BRSV (Bovien Respiratoir Syncytieel Virus) sinds 2018 tot nu.
Pneumonie in beeld
Pneumonie of longontsteking is lang niet altijd zichtbaar. We spreken in zo’n geval van subklinische pneumonie. De longen van het kalf zijn dan aangetast maar het dier vertoont geen of weinig ziektetekens. Daarnaast zijn er echter ook kalveren die wel hoesten maar waarbij de longen niet zijn aangetast. In het eerste geval is behandeling nodig, in het tweede niet. Meer weten? PneumoNEE organiseerde een webinar waarin meer uitleg gegeven wordt over subklinische pneumonie en hoe je die in beeld kan brengen.
Je kunt deze webinar herbekijken via deze link: Webinar 1: Subklinische pneumonie.
Ziekte die veroorzaakt wordt door pneumonie beïnvloedt groei, welzijn, productie en vruchtbaarheid van de dieren op korte en lange termijn. Economisch gezien maakt dit pneumonie één van de belangrijkste ziekten op het rundveebedrijf. Naast de gekende directe economische gevolgen is er ook een verborgen financieel verlies aan deze ziekte gekoppeld. Ook op dit onderwerp werd dieper ingegaan tijdens een webinar georganiseerd door PneumoNEE.
Je kunt deze webinar herbekijken via deze link: Webinar 2: Economische gevolgen luchtweginfecties bij kalveren.
Hoe kalvergriep aanpakken?
Bij de aanpak van kalvergriep ligt de focus op preventie. Dit betekent enerzijds de infectiedruk in de stal verlagen en anderzijds de weerstand van de dieren verhogen zodat ze minder vatbaar zijn voor de ziekte. Bescherm de kalveren optimaal door ze zo veel mogelijk afweerstoffen uit de biest te laten opnemen. Voorzie een correct rantsoen, een aangepast vaccinatiebeleid en optimaliseer het klimaat en de huisvesting in de stal. Jouw bedrijfsdierenarts kan je hierbij helpen. De belangrijkste boodschap uit beide PneumoNEE webinars is om ‘niet blind te blijven’ voor zowel het voorkomen van pneumonie als de economische gevolgen ervan.
Via een snelscan longecho kan jouw bedrijfssituatie bepaald worden, zowel bij een ziekte-uitbraak maar ook als er geen zichtbare problemen zijn. Als er zieke dieren aanwezig zijn of als er longontsteking wordt vastgesteld, is de volgende stap het nemen van luchtwegmonsters om de ziekteverwekker te vinden. Je kunt hiervoor een beroep doen op jouw bedrijfsdierenarts die indien nodig contact kan opnemen met de regiodierenartsen van DGZ en de dierenartsen van het PneumoNEE-project van de Universiteit Gent.
PneumoNEE webinars gemist?
Ook afgelopen winter werden verschillende bedrijven met kalvergriep geconfronteerd. Dankzij de Griepbarometer heeft de Vlaamse rundveesector goed zicht op welke ziekteverwekkers veel gedetecteerd werden en wanneer. Kalvergriep kan veroorzaakt worden door verschillende virussen en bacteriën, maar de aanpak is afhankelijk van de ziektekiem. Door deze gerichte aanpak vermijden we onnodig of verkeerd antibioticagebruik en investeringen in de verkeerde zaken. De omschakeling van groepsbehandeling naar individuele behandeling op maat van de ziekteverwekker en het individuele dier is de belangrijkste doelstelling van het nieuwe VLAIO-project PneumoNEE. Vanuit dit project werden begin maart twee webinars gehouden om de verschillende soorten luchtweginfecties toe te lichten alsook de economische gevolgen van pneumonie of longontsteking.
Benieuwd welke trends afgelopen griepseizoen merkbaar waren? Heb je de webinars van PneumoNEE gemist of wil je ze herbeluisteren? Klik dan op onderstaande linken:
Webinar 1: Subklinische pneumonie – PneumoNEE
Webinar 2: Economische gevolgen luchtweginfecties bij kalveren – PneumoNEE
Je kan het PneumoNEE-project ook volgen via de PneumoNEE-website en via Facebook.