Westnijlkoorts
Westnijlkoorts wordt veroorzaakt door het westnijlvirus (WNV). Dit virus behoort tot de familie van de Flavivirussen en is een zogeheten vectorgedragen virus. Dat wil zeggen dat de overdracht van het éne naar het andere dier gebeurt via tussengastheren of vectoren. In het geval van het westnijlvirus zijn het muggen van het geslacht Culex (o.a. de gewone huismug) die optreden als vector. Vooral (trek)vogels kunnen besmet geraken, maar het westnijlvirus is een zoönose wat betekent dat ook mensen het virus kunnen krijgen. Het virus kan via muggen ook op zoogdieren overgedragen worden, maar zij zijn meestal een eindgastheer waarin de cyclus van het virus doodloopt.
Verschillende soorten
Het westnijlvirus is afkomstig uit Afrika en werd voor het eerst vastgesteld in de Oegandese Westnijlregio. Er zijn 8 verschillende soorten van het westnijlvirus gekend. Twee daarvan veroorzaken ziekte bij de mens.
Transmissie en symptomen
Vooral (trek) vogels zijn een reservoir voor het virus. In de meeste gevallen verloopt de ziekte bij vogels subklinisch, maar soms vertonen ze algemene ziektesymptomen in combinatie met zenuwsymptomen. Muggen kunnen het virus van besmette vogels overdragen op zoogdieren. Er zijn vooral besmettingen bij paarden vastgesteld, maar ook daar verloopt de ziekte meestal zonder symptomen. Als er toch symptomen optreden, dan loopt de mortaliteit bij paarden op tot 40%. Paarden en andere zoogdieren zijn eindgastheren van waaruit de besmetting niet verder overgedragen kan worden.
Verspreiding in Europa
WNV komt sinds de jaren '60 voor in Europa. De circulatie van het virus in Europa is de afgelopen 15 jaar sterk veranderd met een heropleving van het virus eind jaren '90, gevolgd door een uitzonderlijke toename in Europa in de afgelopen vijf jaar. De klimaatverandering speelt hierin een belangrijke rol. Jaarlijks zijn er nieuwe Europese gebieden besmet geraakt, zoals Italië, Griekenland en in de Balkan. Sedert 2018 komt WNV ook voor in Duitsland. In 2025 hebben 9 Europese landen 652 gevallen bij de mens gerapporteerd.
In oktober 2025 zijn voor het eerst in België besmettingen met het westnijlvirus vastgesteld bij kraaiachtigen. In Nederland testte op 9 oktober 2025 een zesjarig paard in Zuid-Holland positief op de aanwezigheid van antilichamen tegen het westnijlvirus.
Diagnose, behandeling en preventie
Antistoffen kunnen worden aangetoond met een ELISA test op serum. Het virus kan worden aangetoond met een PCR test.
Een specifieke behandeling van westnijlkoorts is niet mogelijk. Er kan enkel symptomatisch behandeld worden. Voor paarden bestaat er een vaccin dat preventief ingezet kan worden.
Westnijlkoorts is een aangifteplichtige ziekte volgens de Belgische en EU-wetgeving (Animal Health Law). Lidstaten moeten elk geval bij mens of dier melden.